Miejscowość Lgota Wielka

Początki istnienia Lgoty Wielkiej były ściśle związane z pobliską miejscowością o nazwie Radomsko. Już pod rokiem 1243 w źródłach pisanych można odnaleźć pierwsze wzmianki o Radomsku, zaś w roku 1266 książę sieradzki Leszek Czarny nadał tej miejscowości prawa miejskie. Od tego czasu miasto to stało się głównym ośrodkiem, w obrębie którego powstawały nowe osady. Mieszkańcy miasta, na mocy przywileju z 1266 r., byli objęci instytucją wolnizny podczas nabywania nowych gruntów. Jeśli nabywali oni ziemię uprawną w wyniku karczunku lasu zwolnienie z płacenia podatków i świadczeń wynosiło 12 lat. Po upływie tego okresu, którego celem było zagospodarowanie się na nowym obszarze ziemskim, osadnicy podlegali prawu średzkiemu ze Śląska.

W pierwszej połowie XIII w. tereny, na których w późniejszym czasie powstała wieś Lgota, były porośnięte lasem. Las ten rozciągał się na dość znacznej powierzchni ziemi, bowiem na jego obszarze powstało kilka miejscowości, które swoje istnienie zawdzięczały obowiązującej wówczas instytucji wolnizny. Prawdopodobnie w drugiej poł. XIII w. na tereny Lgoty przybyli pierwsi osadnicy. W miejscu wyciętego lasu założyli oni osadę, i tym samym otrzymali zwolnienie z czynszów oraz robocizny na rzecz właściciela ziemskiego, zgodnie z treścią dokumentu księcia Leszka Czarnego . Takie zwolnienie w dokumentach lokacyjnych było określane terminem „libertas”, co po polsku znaczy „wola”. W nazewnictwie miejscowym na terenach południowo – zachodniej i środkowej Polski termin „wola” był używany zamiennie z terminem „Igota”, który tłumaczy się jako „ulgę” lub „wolność”. Zatem elementem charakterystycznym miejscowości o nazwach „Lgota” było „ulżenie” ciężarów osadnikom . Wschodni zasięg terytorialny występowania miejscowości o nazwie Lgota urywa się przed Łodzią i Krakowem.. Są więc one charakterystyczne dla Śląska i razem, z Czechami i zachodnią Słowacją tworzą zwarty obszar Lgot, będący dowodem  ścisłego pokrewieństwa nazewnictwa sąsiadujących ze sobą krain słowiańskich”.

Dokumenty z XIII – XIV w. wskazują wyraźnie, że w Polsce w zakładaniu Lgot brała udział ludność rodzima. Świadczą o tym m.in. wzmianki o osadnikach (ich imionach i przezwiskach). Dotyczy ten fakt także miejscowości Lgota Wielka. Pierwsza wzmianka pisana o tej wiosce została odnotowana w aktach ziem sieradzkich pod rokiem 1386. Wspominała ona niejakiego lacusa de Lgota (dominus lacus de Lgota). W roku 1400 Lgota Wielka została wyszczególniona w księgach piotrkowskich jako posiadłość Elżbiety z Kruszyny (małżonki Michała z Borowna). Miejscowość ta razem z Lgotą Małą i Kruszyną stanowiła wiano owej właścicielki. Akta radomszczańskie z lat 1397 – 1413 wzmiankowały o żyjącym w tym czasie Cztanie z Lgoty (v. Czthan de Lgota) Ponadto w tych dokumentach w roku 1406 został wspomniany niejaki Meczeslaus de Lgota, zaś pod rokiem 1412 został wymieniony Kanimir z Lgoty (Kanimir de Lgotha).

Opracował ks. dr. Jacek Kapuściński

ÂÂÂÂÂÂÂÂÂÂÂ

ÂÂÂÂÂÂÂÂÂÂÂ

ÂÂÂÂÂÂÂÂÂÂÂ