1. 2. Powstanie krypty

W drugiej poł. XX w. zaszły pewne zmiany w funkcjonowaniu podziemiów kościoła parafialnego w Lgocie Wielkiej. Podczas prac remontowych, które miały zapewnić wzmocnienie fundamentów świątyni i położenie w niej nowej podłogi, zainteresowano się także znaczną ilością trumien znajdujących się pod drewnianą podłogą kościoła. Trumny te były umiejscowione na całej długości i szerokości kościoła. Wejście do tego podziemnego cmentarza było ulokowane wewnątrz kościoła w nawie głównej przed prezbiterium. Wchodziło się tam podnosząc drewnianą klapę i pokonując kilka drewnianych schodów w dół. Takie rozwiązanie trwało prawdopodobnie od samego początku istnienia kościoła lgockiego, aż do lat osiemdziesiątych XX wieku.

Przed położeniem nowej cementowej posadzki należało zerwać starą podłogę z desek.  Prace te pozwoliły wówczas odkryć dość liczny zbiór dziewiętnastowiecznych trumien. W związku z tym miejscowy proboszcz ks. Mirosław Przybyłowicz postanowił wymurować pod całym prezbiterium kryptę, do której to można by było przenieść znaczną ilość trumien. Prace murarskie zakończono w 1984 r. Nowa krypta posiadała następujące wymiary: 3,5 m długości, 4 m szerokości i 1,5 – 2 m wysokości. Cała została wybudowana z pustaków i cegły. Sklepienie zaś zostało utrzymane w kształcie kolebki, jednocześnie zamurowując pierwotne wejście. Pozostały jedynie nadal drewniane schody. Od strony wschodniej kościoła utworzono kanał wentylacyjny z małym okienkiem, który był jedyną drogą dostania się do tej krypty. Za głównym ołtarzem znajdował się w podłodze otwór prowadzący do kanału wentylacyjnego, ciągnącego się na długości 2 m. Kanał ten miał szerokości 0,5 m a wysokości 0,9 m. Wewnątrz krypty na sklepieniu został sporządzony napis, informujący w którym roku zostało wybudowane to pomieszczenie.

Należało zatem tylko przenieść trumny z całego obszaru podziemiów kościoła do nawopowstałej krypty, ale dokonać tego mogła jedynie specjalna grupa konserwatorów zabytków z Piotrkowa Trybunalskiego, w kompetencjach których mieściło się odpowiednie zabezpieczenie tego cennego zbioru. Do krypty więc trafiło 40 trumien, natomiast jeszcze znaczna ich ilość pozostała nadal pod podłogą kościoła. Dotarcie to tego zbioru trumien obecnie nie jest możliwe, gdyż nie ma tam żadnego wejścia. Pozostaje pytanie: dlaczego tylko taka liczba trumien znalazła się w krypcie? Być może były to najlepiej zachowane egzemplarze. Wszystkie trumny powstały na przestrzeni 1799 – 1809 r. Pochowani w nich parafianie wywodzą się m.in. ze znanych rodzin szlacheckich w okolicy, a na podstawie danych metrykalnych można niektórych z nich zidentyfikować.